มังคุดจันทบุรี (Mangosteen : A Queen of Fruit, A Queen of Chanthaburi)
จันทบุรี (Chanthaburi) เป็นจังหวัดฝั่งตะวันออกของประเทศไทย มีคำขวัญประจำจังหวัด “น้ำตกลือเลื่อง เมืองผลไม้---- จันทบุรีจึงโดดเด่นมากเรื่องผลไม้ และหนึ่งในบรรดาผลไม้ขึ้นชื่อของจังหวัดจันทบุรีก็คือมังคุด (Mangosteen) สวนมังคุด(Mangosteen garden)ที่จันทบุรีนี่ มีร่วมแสนไร่ ทำเงินในระดับ 2,000 กว่าล้านต่อปี นับเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของจังหวัดทีเดียว
ลักษณะทั่วไปของมังคุดจันทบุรี
มังคุด(Mangosteen) เป็นไม้ผลยืนต้นขนาดใหญ่ ชอบอากาศร้อนชื้น อุณหภูมิที่เหมาะสมอยู่ในช่วง 25-30 องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพัทธ์สูงประมาณ 75-85% ดินควรมีค่าความเป็นกรดเป็นด่าง (pH) มังคุดที่จันทบุรีนี้ ส่วนใหญ่ยังคงเป็นพันธุ์พื้นเมือง จะมีพัฒนาบ้างเพื่อให้ได้ต้นเตี้ยสะดวกแก่การเก็บบ้าง
มังคุดจันทบุรี (Mangosteen in Chanthaburi) จะออกผลประมาณเดือนพฤษภาคม - เดือนกรกฎาคม ลักษณะของมังคุด (Mangosteen) ที่นี่อาจต่างจากมังคุดทางใต้เล็กน้อย นั่นก็คือ มีผลขนาดเล็กกว่า รูปทรงค่อนข้างเรียว มีเปลือกค่อนข้างบาง สีของกลีบที่ปลายขั้วผลมีสีแดง ผลสุกจะมีสีม่วงดำ
พื้นที่เพาะปลูกมังคุดจันทบุรี
จันทบุรีเป็นเมืองผลไม้ที่ขึ้นชื่อก็มีทั้ง ทุเรียน เงาะ ส่วนมังคุด (Mangosteen) นั้นเป็นผลไม้ที่มีพื้นที่การเพาะปลูกเป็นอันดับ 3 คือ ในปัจจุบันนี้มีพื้นที่ปลูกมังคุดในจังหวัดประมาณ 85,906 ไร่
สวนมังคุดหลักๆ ของจันทบุรี อยู่บริเวณ อำเภอมะขาม กิ่งอำเภอเขาคิชฌกูฏ นายายอาม ขลุง ท่าใหม่ เมือง แก่งหางแมว โป่งน้ำร้อน แหลมสิงห์ และสอยดาว ตามลำดับ
แนวทางการพัฒนาการปลูกที่จันทบุรี
จากมังคุด (Mangosteen) พันธุ์พื้นเมือง เมื่อเริ่มทำแบบมีการรวมกลุ่ม มีการนำเทคโนโลยีการผลิตมังคุด (Mangosteen) คุณภาพของกรมวิชาการเกษตร ไปขยายพัฒนาและปรับใช้เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับเกษตรกรและกลุ่มเกษตรกรชาวสวนมังคุด (Mangosteen) จังหวัดจันทบุรี ให้สามารถผลิตมังคุด (Mangosteen) ได้อย่างมีประสิทธิภาพมีการพัฒนาพันธุ์ให้เป็นต้นเตี้ย เนื่องจากแรงงานที่ต้องใช้ในยามเก็บมังคุด(Mangosteen) หายากขึ้นทุกที นอกจากนั้นชาวสวนมังคุดที่จันทบุรียังหันมาใช้เกษตรอินทรีย์ และพัฒนาเรื่องการเพาะปลูกให้สามารถเก็บผลได้ก่อนฤดูกาล ซึ่งทำให้ขายได้ราคามากยิ่งขึ้น
การสร้างรายได้จากมังคุดจันทบุรี
ชาวสวนมังคุดจันทบุรี มีรายได้จากมังคุดหลายส่วนด้วยกัน
1. ขายภายในประเทศเป็นปกติของสวนผลไม้ จะขายเองหรือขายให้พ่อค้าคนกลางขึ้นอยู่กับแต่ละสวน
2. คัดเกรดคุณภาพเพื่อการส่งออกมังคุดคัดไซส์ คัดคุณภาพ เกรด A (Mangosteen grade A) ส่งขายเป็นสินค้าส่งออกต่างประเทศ
3. นำมังคุดมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เช่นที่จันทบุรีมีการนำมังคุด (Mangosteen) มาผลิตเป็นน้ำพริกเผา
4. จัดแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่สวน หลายสวนในจังหวัดจันทบุรี จัดบุฟเฟ่ท์ให้นักท่องเที่ยวเข้าชมสวน พร้อมบุฟเฟ่ท์ผลไม้ โดยคิดราคาต่อคน บางที่จำกัดเวลาเข้าชม และบางครั้งก็จัดที่พักแบบโฮมสเตย์ไปในตัว
มังคุดจันทบุรีจึงเป็นพืชเศรษฐกิจที่นำมาทั้งรายได้และชื่อเสียงให้แก่จังหวัด